STUDIA I MONOGRAFIE TOM 34
Tom 38, MAGDALENA GINTER-FROŁOW, Persian miniature paintings in manuscripts in Polish collections. Translated from the Polish by Krzysztof Z. Cieszkowski. Warszawa – Toruń 2024 ISBN 978-83-66758-25-4
Publication subsidised with the framework of the programme “Doskonała nauka II – wsparcie monografii naukowych” by the Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Agreement no. MONOG/SN/0141/2023/01 (18.07.2023)
Przedmiotem pracy są miniatury z rękopisów perskich znajdujące się w polskich kolekcjach. Łącznie jest to dwieście szesnaście miniatur, umieszczonych w trzynastu rękopisach. Dwie najstarsze księgi, „Rozmowy ptaków” Attara i „Chamse” Dehlawiego, powstały pod koniec XV wieku. Obie znajdują się w zbiorach Biblioteki Książąt Czartoryskich. Najliczniejsze w naszych zbiorach są rękopisy powstałe w okresie dynastii Safawidów, panującej w latach 1501–1722.
Z XVI wieku pochodzi pięć rękopisów „Diwanu” Hafiza, z czego trzy obecnie znajdują się w Bibliotece Książąt Czartoryskich w Krakowie, jeden w Bibliotece Głównej UMK i jeden w Muzeum Narodowym w Warszawie. Z XVI wieku pochodzą też dwa egzemplarze rękopisu „Jusuf i Zulejka” – ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, oraz ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. W XVII wieku powstały „Szahname” Firdausiego z Biblioteki Książąt Czartoryskich oraz „Masnawi-je Ma'nawi” Maulany Dżalaloddina Rumiego ze zbiorów Muzeum Narodowego we
Wrocławiu. Z XVIII wieku pochodzi rękopis „Szahname” znajdujący się w Bibliotece Narodowej im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz „Księga papugi” Nehszebiego z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.
Praca ta systematyzuje wiedzę na temat miniatur z rękopisów perskich w zbiorach polskich oraz określa ich znaczenia na tle historii sztuki perskiej. Dla usystematyzowania wiedzy kluczowy jest katalog wszystkich miniatur znajdujących się w rękopisach perskich. Jest to szczególnie istotne ze względu na rozproszenie nielicznych informacji na temat miniatur w różnych publikacjach, a także błędy w dotychczasowej literaturze przedmiotu.
Polish collections hold thirteen illustrated Persian manuscripts, featuring two hundred and sixteen miniatures. Through stylistic analysis and comparative research, this book establishes the time and place of their creation, while also highlighting their broader significance for Persian art. This collection has not yet been comprehensively studied by art historians, and in most publications, the issue of painting style has been addressed only superficially. Therefore, an essential part of this study is a catalogue of miniatures, which systematizes and supplements the knowledge about them, allowing these works from Polish collections to be included in the scope of international research on Persian miniature painting.
