AKTUALNOŚCI
Walne Zebranie Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata
Fundacja Atelier, ul. Foksal 11
31 maja 2025, godz. 11
Możliwość uczestnictwa w Walnym Zebraniu online
Porządek obrad
1. Powitanie członków PISnSŚ i wybór przewodniczącego zebrania
2. Wręczenie panu Krzysztofowi Zygmuntowi Cieszkowskiemu – członkowi honorowemu PISnSŚ, odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, przyznanej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3.Przyjęcie porządku obrad
4. Przedstawienie sprawozdania Zarządu PISnSŚ za rok 2024
5. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej PISnSŚ
6. Powołanie Komisji Skrutacyjnej
7. Głosowanie nad udzieleniem Zarządowi absolutorium
8. Program na 2026 – projekty, finansowanie, konferencje, czasopisma, plan wydawniczy
9. Głosowanie nad wnioskami o nadanie godności Członka honorowego PISnSŚ.
10. Wolne wnioski
11. Zamknięcie Walnego Zebrania
22.05.25
10.00–10.30 opening of the conference by the Ambassador of Mexico, Juan Sandoval Mendiolea in the presence of the university authorities; Speeches by Professor Jerzy Malinowski (Polish Institute of World Art Studies) and Dr. Łukasz Kamiński, Director of the Ossolineum
10.30-11.30 Prof. Anna Markowska (Uniwersytet Wrocławski), Why Did a Wistful Polish Artist Turn to Revolutionary Mexican Prints? [keynote speech]
I Frente Nacional de Artes Plásticas (FNAP)
11.30-11.50 Katarina Lopatkina, PhD (Finland, Finnish Labour Museum Werstas, Tampere), Diego Rivera and Soviet Comrades: from Beloved Hero to Pariah and Back
11.50–12.10 Guillermina Guadarrama Peña (CENIDIAP-INBAL, Ciudad de México), Frente Nacional de Artes Plásticas (National Front of Plastic Arts), a collective in resistance online
12.10–12.30 Fabiola Martínez Rodríguez, PhD (Saint Louis University Madrid), Proletarians, Peasants and Revolutionaries: the Enduring Legacies of FNAP’s Touring Exhibition of Mexican Art
12.30 – 14.00 discussion followed by a lunch break
II Mexican Art Exhibitions in Eastern Europe in the 1950s
14.00–14.20 Magdalena Nowak, PhD, Hanna Doroszuk (National Museum in Warsaw), The People as the Source of Power! Mexican Art in the Contemporary Art Collection of the National Museum in Warsaw
14.20–14.40 Katarzyna Szydłowska-Schiller (National Museum in Warsaw), How Revolutionary Graphic Art from Mexico Found Its Way to the National Museum in Stalinist Warsaw?
14.40–15.00 Rado Ištok, PhD Candidate (National Gallery, Prague), Mexican Art in Czechoslovakia During the Cold War
15.00–15.30 Discussion followed by a coffee break
15.30–15.50 Irina Cărăbaș, PhD (National University of Arts in Bucharest), Mexican Art in Cold War Europe during the 1950s
15.50–16.10 Laura Rosengarten, PhD Candidate (Leipzig University), Mexican Art and the GDR in Late Stalinism
16.10–16.30 prof. Matthew Rampley (Masaryk University, Brno), Mexico in Brno: Querying the Case Study Paradigm [keynote speech]
16.30 discussion
23.05.25
III Mexican Art in Asia during the Cold War Period
10.00–10.20 Marisol Villela Balderrama, PhD (Northwestern State University of Louisiana), Go East: The World Peace Council and Mexican Art in Eastern Europe and Asia online
10.20–10.40 Jinyoung Anna Jin, PhD (Stony Brook University, New York), Beyond Borders: Lee Qoede’s Post-Defection Journey in Mural Art and Transnational Influence
10.40–11.10 Discussion followed by a coffee break
IV Mexican Art in Eastern Europe in the 1970s and 1980s
11.10–11.30 Rada Georgieva, PhD candidate (Courtauld Institute of Art, London), Symbolic Gifts, Global Strategies: Mexican Art in Bulgaria’s Cold War Diplomacy
11.30–11.50 Dorota Jarecka, PhD (Institute of Literary Research, Polish Academy of Sciences, Warsaw), The Cult of Death and the Cult of Life. Mexican Presence in Warsaw in 1976
11.50–12.10 Jorge Sanguino, PhD candidate (University of Cologne), Contemporary Mexican Art After the Wall: the Broken Link with Eastern Europe
12.10–13.10 Prof. Agata Jakubowska (Uniwersytet Warszawski)‘The Art of Mexican Women’ in State-Socialist Poland. U.S. Feminism versus Global Socialism [keynote speech]
13.10 – 14.40 discussion followed by a lunch break
V Cultural transfers
14.40–15.10 Katarzyna Cytlak, PhD (University Nicolaus Copernicus, Toruń), Mestizo consciousness: Marcos Kurtycz’s bicultural Polish-Mexican identity
15.10-15.30 Małgorzata Reinhard-Chlanda, PhD Diana Dyjak Montes de Oca – Manifestation of Presence at the Crossroads of Cultures
VI Mexican Literature and Art in the Context of the Cold War
15.30-15.50 Lukas Pawelek, PhD (University of South Carolina Beaufort), From Literature to Walls: Nostalgia, Rebellion, and Memory in Mexican and Polish Urban Art
15.50-16.10 Jonas Hernegger (independent researcher, Germany), Magically Global. Mexico in a Painterly Correspondence with Central and Eastern Europe
16.10-16.30 Anielka Mroczek (independent researcher, Lublin), Elena Poniatowska, Ana Mendieta and the Cold War
16.30 discussion
Biennale de Paris w Toruniu to nie tylko wydarzenie artystyczne – to zjawisko, które redefiniuje samo pojęcie sztuki. W mieście Jerzego Ludwińskiego, autora wizjonerskiej koncepcji „epoki postartystycznej”, spotykają się twórcy i myśliciele, którzy zamiast tworzyć dzieła, tworzą działania. Bez wystaw, bez rynku sztuki, bez kuratorów – za to z prawdziwym wpływem na rzeczywistość. To sztuka bez obiektów, ale pełna treści – działająca tu i teraz, często niezauważalna na pierwszy rzut oka, lecz realna tak, jak demonstracja, ogródek społeczny, niekonwencjonalne spotkanie czy kolektywne działanie na rzecz klimatu.
Biennale de Paris zostało zainicjowane w 1959 roku przez pisarza i ministra kultury André Malraux jako przeciwwaga dla amerykanizacji kultury francuskiej. Szybko zyskało status najbardziej awangardowej imprezy artystycznej w Europie. Z czasem jednak jego nowatorski charakter przejęły inne instytucje sztuki, a w latach 80. brak finansowania doprowadził do jego upadku. W nowym tysiącleciu markę tę reaktywował francusko-rumuński artysta Alexandre Gurita. Na nowo zdefiniowane Biennale de Paris przekształciło się w „instytucję równoległą”, która nie podąża za galeryjnymi ramami, lecz za artystami. To oddolna platforma, która promuje tzw. sztukę niewizualną [art invisuel], której nie da się zamknąć w ramy obiektu, tradycyjnie rozumianego dzieła (materialnego i trwa lego, bodź też efemerycznego). Tak jak Kopernik pokazał, że Ziemia nie jest centrum Wszechświata, tak Biennale pokazuje, że dzieło sztuki nie musi być centrum sztuki. Sztuka może być strategią, relacją, formą działania – a przede wszystkim wspólnotowym procesem myślenia i współodczuwania.
Biennale de Paris jest rozciągnięte w czasie do dwóch lat (w przeciwieństwie do cyklu co dwa lata tradycyjnych biennale) i zdecentralizowane – odbywa się nie w Paryżu lecz w wielu miejscach na całym świecie: na Cyprze (2010), w Stanach Zjednoczonych (2011), Burundi (2013), Libanie (2015), Gwatemali (2016) i Luksemburgu (2018 – 2020). Jego lokalizacja w Toruniu to także krok ku stałej współpracy między artystkami i artystami z Polski i Francji. Współorganizowane przez Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu i Wydział Sztuk Pięknych UMK wydarzenie łączy różne postawy twórcze, by stworzyć przestrzeń refleksji, działania i dialogu – w duchu empatii, ekologii i dekolonialnej świadomości. CSW w Toruniu to idealne miejsce na taki festiwal wolnej ekspresji i niewizualnych, niekonwencjonalnych form sztuki; nie tyle pokazuje ono sztukę, ile ją uruchamia. Jest to czterodniowe spotkanie, które pozwoli spojrzeć na sztukę z zupełnie innej perspektywy – nie jako na produkt, ale jako na praktykę zmieniania świata. Łączy się z kolokwium naukowym na temat przyszłości kolekcji sztuki oraz stanowi swoiste sympozjum, podczas którego prezentacje artystyczne przeplatają się z powiązanymi i z nimi wystąpieniami teoretyków.
Program
20 maja 2025 / Kolokwium: Jaka kolekcja sztuki dla przyszłości? (III)
11.00–11.10
Inauguracja kolokwium (Tomasz F. de Rosset, Alexandre Gurita)11.10–11.40
Tomasz F. de Rosset – Sztuka w kolekcji – kolekcja artystyczna – kolekcja sztuki /11.40–12.10
Alexandre Gurita, De-kolekcja sztuki12.10–12.30
Anna Lebensztejn – Nie tylko materia. Prace efemeryczne, procesy i interwencje artystyczne
w zbiorach Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie12.30–13.10
Przerwa13.10–13.40
Ricardo Mbarkho – Kolekcja sztuki niewizualnej w Libańskiej Akademii Sztuk Pięknych13.40–14.00
Jacques Salomon – Protokoły z kolekcji Jacques’a i Mariem Salomonów (prezentacja online)14.00–14.40
Ghislain Mollet-Viéville – Moja kolekcja sztuki jako założenia dla kolekcji sztuki przyszłości14.40–15.10
Sebastian Cichocki – Towarzystwo Pokłośnicze (ja, ty i wszyscy których znamy)15.10–15.40
Julia Łukasiak – Przestrzeń sztuki jako dzieło. Instalacje z niebieską linią Edwarda Krasińskiego w kontekście polskich i francuskich teorii miejsca15.40
Dyskusja18.00
Inauguracja Biennale de Paris w Toruniu
21 maja 2025
10.00–11.30
Wiesław Smużny
Słoneczniki – symbole słońca na ziemi – w Toruniu, Lucimiu i Paryżu11.30–12.00
Corina Chutaux Mila
L’Art invisuel: passé, présent, futur / Sztuka niewizualna: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość
(wykład)12.00–13.00
MicroCollection/Elisa Bollazzi
Cabinet du Regard: troje artystów, porównanie trzech pokoleń. Magdalena Abakanowicz, Mi-
rosław Bałka, Piotr Hanzelewicz, 202513.00–14.00
Przerwa na lunch14.00–14.20
Paul Ardenne
De l’invisuel et de la minoration physique de l’art / O niewizualności i fizycznej minimalizacji
sztuki (wykład w trybie wideo lub online)14.20–14.50
Ricardo Mbarkho
L’économie politique de l’art invisuel / Ekonomia polityczna sztuki niewizualnej
(wykład)15.00–16.00
Gary Bigot
Termohigrometria (prezentacja połączona z rozmową Coriny Chutaux z artystą)16.00-17.00
Quentin Derouet
Warsztaty Croques-Fruits (realizacja przez studentów Wydziału Sztuk Pięknych UMK pod opieką dr Agnieszki Basak-Wysoty)17.00–18.00
ZAKOLE
… poznać i wesprzeć Winnicę
22 maja 2025
10.30–11.00
Marie-Dominique Flouzat-Auba
Wycieczka z przewodnikiem po rzeczywistości (wprowadzenie do spaceru przewidzianego na następny dzień)11.00–12.00
Mariem Memni
Sesja Chata12.00–13.00
Grupa nad WisłąĆwiczenia z horyzontalności
13.00–14.00
Przerwa na lunch14.00–14.50
Ghislain Mollet-Viéville
Le statut d’agent d’art et l’art invisuel qui en découle / Status agenta sztuki i sztuka niewizualna, jaka z niego wynika (wykład)15.00–16.00
Éric Monsinjon
L’invisuel considéré du double point de vue de la création d’un art et de sa perspective d’évolution/ Niewizualność z perspektywy sztuki i ewolucji (wykład)16.00–17.00
Jana Shostak
Nowak / Nowaczka
23 maja 2025
10.00–11.00
Marie-Dominique Flouzat-Auba
Wycieczka z przewodnikiem po rzeczywistości Torunia11.00–11.45
Quelle relation entre l’art invisuel et l’intelligence artificielle? / Co łączy sztukę niewizualną i sztuczną inteligencję (wykład)12.00–13.00
Galeria Czynna / Open Gallery
Lokalność jako uniwersalne źródło kolektywnej aktywności twórczej (wystąpienie multimedialne Łukasza Ogórka)13.00–14.00
Przerwa na lunch14.00–14.30
Loli Tsan
Chopin et la Polonité. À la rencontre de la musique et de l’Invisible / Chopin i polskość. Na spotkanie muzyki i niewizualności (wykład)15.00–16.00
Grupa CentrumCentrum
Peryferyjny rysunek
Zarząd Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata
z żalem zawiadamia o śmierci w dniu 22 kwietnia 2025 roku
wieloletniej członkini
Dr Magdaleny Łaptaś
historyczki sztuki i archeolożki, badaczki sztuki bizantyńskiej
oraz sztuki chrześcijańskiego Egiptu i Nubii,
pracowniczki Instytutu Historii Sztuki
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Warszawa, 3 lutego 2025
Konferencja Jubileuszowa
Studia nad Sztuką Świata / World Art Studies
Zarząd Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata zaprasza na Konferencję Jubileuszową z okazji 25-lecia placówki i poprzedzających go Stowarzyszenia Sztuki Nowoczesnej w Toruniu (2000-2011) i Polskiego Stowarzyszenia Sztuki Orientu (2006-2011) w dniach 27 (czwartek) – 29 (sobota) marca 2025 roku w Pawilonie Wystawowym Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP, ul. Foksal 2.
Napłynęło wiele zgłoszeń od członków Instytutu. Ich liczba przekroczyła możliwości dwudniowej konferencji. Stąd konferencja została rozszerzona o jeden dzień – czwartek 27 marca.
Uroczystości związane z jubileuszem z udziałem zaproszonych gości odbędąsię w piątek 28 marca o godz. 10.
Członkowie Instytutu przedstawią jego działalność badawczą, organizacyjną iwydawniczą, współpracę międzynarodową i krajową, a także propozycjebadań i publikacji.
Program konferencji obejmie pełny zakres badań w Instytucie - sztukę Europy i Ameryki Północnej, Azji i Afryki oraz Ameryki Południowej.Wystąpienia przewidziane są na 20 minut.
Zarząd prosi o nadesłanie do 15 lutego tytułów referatów i streszczeń (do połowy strony) na adres biuro@world-art.pl
Nie przewiduje się opłaty konferencyjnej.
Jednak w związku z trudną sytuacją finansową Instytutu spowodowaną podwyżkami cen i świadczeń Zarząd prosi o konieczne uregulowanie do 20 lutego składek członkowskich, by pokryć koszty organizacji konferencji. Informacji o składkach udziela kol. dr Magdalena Tarnowskamagtar@poczta.onet.pl
Teksty przygotowane na konferencję zostaną opublikowane w tomie 20„Pamiętnika Sztuk Pięknych”.
Z pozdrowieniami
Zarząd Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata