Aktualności
Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata zaprasza na pierwsze konwersatorium z cyklu Muzea w Polsce po roku 1918
Zakres tematyczny konwersatorium obejmuje następujące zagadnienia:
1) Źródłoznawstwo, np.: źródła rozpoznane (edycje źródeł: Muzeum w kulturze pamięci Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Antologia najwcześniejszych tekstów, t. 1: 1766-1882, t. 2: 1882-1917, red. T. F. de Rosset i in., Toruń 2020; seria wydawnicza „Pomniki Muzealnictwa Polskiego”) i nierozpoznane (kartoteka muzeów w Polsce, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów).
2) Spuścizna zaborów i Druga Rzeczypospolita (1918–1939), np.: tradycje muzealnictwa i kolekcjonerstwa i prywatnego jako substytutu państwowości, rozwój publicznych instytucji muzealnych jako czynnik modernizacji państwa polskiego.
(wybrana literatura: B. Mansfeld, Dwa zjazdy muzealne we Lwowie, „Muzealnictwo”, 1993, nr 35; A. Merta-Staszczak, Rady muzealne jako nadrzędne jednostki organizacji muzeów i ochrony zabytków w Polsce w latach 1918-1939, „Ochrona Zabytków”, 2021, nr 2; A. Murawska, Związek Muzeów w Polsce, „Muzealnictwo”, 2015, nr 56; A. Tołysz, Muzeum sztuki współczesnej w okresie dwudziestolecia, „Muzealnictwo”, 2016, nr 57; M. Niezabitowski, Muzealnik a wspólnota pamięci, „Muzealnictwo”, 2019, nr 60).
3) II wojna światowa (1939–1945), np.: system okupacyjnego nadzoru nad muzeami w Generalnym Gubernatorstwie, organizacja powojennego ustroju muzealnego w działalności planistycznej Delegatury Rządu RP na Kraj, konspiracyjny system kształcenia uniwersyteckiego a potrzeby muzealnictwa.
(wybrana literatura: Nauki humanistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, red. J. Schiller-Walicka i in., Warszawa 2020).
4) Okres po II wojnie światowej, np.: centralizacja zarządzania, reforma rolna a organizacyjna i programowa instrumentalizacja muzeów; muzea a podtrzymywanie tradycji II Rzeczpospolitej.
(wybrana literatura: J. Hanula, Polityka muzealna Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, „Muzealnictwo”, 2018, nr 59; M. L. Kamińska, Powojenne składnice przemieszczanych dóbr kultury w Polsce, „Muzealnictwo”, 2016, nr 57; M. L. Kamińska, Wawelska i warszawska – największe powojenne składnice przemieszczanych dóbr kultury w Polsce, „Muzealnictwo”, 2017, nr 58; M. L. Kamińska, Polska Centralna Zbiornica Muzealna na Województwo Gdańskie, cz. 1-2, „Muzealnictwo”, 2018, nr 59, 2019, nr 60; P. Kułak, Wydział Muzeów i Pomników Martyrologii Polskiej, „Muzealnictwo”, 2019, nr 60; K. Malinowski, Muzealnictwo XX-lecia, „Muzealnictwo”, 1966, nr 13; Muzea, muzealia, muzealnicy. Ważne rozmowy, red. P. Jaskanis, Kraków 2016; S. Nahlik, Uwagi o planowaniu w muzealnictwie, „Muzealnictwo”, 1953, nr 3; I. Rybarska, Muzea w Polsce w latach 1945-1952, „Muzealnictwo”, 1952, nr 1-2. W. Załuska, Wytyczne do programu prac muzealnictwa na rok 1953, „Muzealnictwo”, 1952, nr 1-2).
5) Zagadnienia organizacyjno-prawne, np.: dokonane i niedokonane zmiany w prawodawstwie odnoszącym się do muzeów po roku 1918: projekt Ustawy Muzealnej (kwiecień 1918), rozporządzenie Prezydenta RP z 6.03.1928 r. o opiece nad zabytkami, ustawa z 28.03.1933 r. o opiece nad muzeami, ustawa z 15.02.1962 r. o ochronie dóbr kultury, ustawa z 21.11.1996 r. o muzeach, projekt ustawy o muzeach i zbiorach (Sekcja Muzeów i Instytucji Ochrony Zabytków NSZZ „Solidarność”, 2015), projekt ustawy o muzeach (zespół ekspertów przy Narodowym Instytucie Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, 2016/17).
6) Biografistyka, np.: prezentacja dokonanych i postulowanych badań biograficznych, dotyczących m.in. Aleksandra Gieysztora, Stanisława Lorentza, Mieczysława Tretera, Jana Zachwatowicza.
(wybrana literatura: Janusz Durko, „Muzealnictwo”, 2018, nr 59; Jerzy Remer, „Muzealnictwo”, 1982, nr 25; Jerzy Szablowski, „Muzealnictwo”, 1990, nr 1; film Jan Zachwatowicz 1900-1983, reż. Antoni Krauze, 2000; Stanisław Lorentz, „Muzealnictwo”, 1992, nr 34; Mieczysław Gębarowicz, „Muzealnictwo”, 1986, nr 30; Mieczysław Treter, „Muzealnictwo”, 2019, nr 60; Tadeusz Dobrowolski, „Muzealnictwo”, 1984, nr 28/29).
7) Problematyka zarządzania muzeami w kontekście polskiego doświadczenia historycznego po roku 1918.
(wybrana literatura: P. Majewski, Muzea, w: Rocznik Kultury Polskiej 2018, Warszawa 2018; M. Treter, Muzea współczesne. Studium muzeologiczne. Początki, rodzaje, istota i organizacja muzeów. Publiczne zbiory muzealne w Polsce i przyszły ich rozwój, Warszawa [1917] 2019, s. 5-27; W. Szpilewska, Problemy muzealnictwa w okresie przemian systemowych, „Muzealnictwo”, 1995, nr 37; K. Kłudkiewicz, Dyrektor w ‘ciaśniejszych ramach’, w: Marian Gumowski, Siła do ujarzmienia, Warszawa 2021).
Prowadzący: dr hab. Piotr Majewski, prof. ucz. (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytut Nauk o Kulturze i Religii, Katedra Zarządzania Kulturą), redaktor naczelny czasopisma naukowego „Muzealnictwo”. Członek PISnSŚ
Pierwsze spotkanie, zatytułowane Muzea w Polsce po roku 1918 – kierunki badań, odbędzie się w środę, 22 marca 2023 r., o godz. 17.30, w siedzibie Instytutu przy ul. Foksal 11, lok. 6. Planowany czas spotkania: 90 minut. Wystąpienie: dr hab. Piotr Majewski, prof. ucz.
Drugie spotkanie, zatytułowane Obraz polskiej muzeologii w świetle tekstów źródłowych na przykładzie: Muzeum w kulturze pamięci Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Antologia najwcześniejszych tekstów oraz serii wydawniczej „Pomniki Muzealnictwa Polskiego”, odbędzie się w środę, 19 kwietnia 2023 r., o godz. 17.30, w siedzibie Instytutu przy ul. Foksal 11, lok. 6. Planowany czas spotkania: 90 minut. Wystąpienie: dr Aldona Tołysz.